Een mantelzorgwoning in box 3?

In veel landen is het gebruikelijk om ouders in huis te nemen naarmate de behoefte aan hulp toeneemt. Ook in Nederland kenden wij zo’n cultuur, totdat in 1963 de Wet op Bejaardenoorden het mogelijk maakte om bejaardentehuizen te bouwen. Toen zo’n tien jaar geleden het kabinet besloot om de bejaardentehuizen te sluiten werd het vanaf 1 november 2014 toegestaan om vergunningsvrij een mantelzorgwoning te bouwen. Daarmee beoogt de overheid dat zorgbehoevende mensen zo lang mogelijk in hun eigen leefomgeving kunnen blijven wonen.

Een mantelzorgwoning is een zelfstandige wooneenheid in, aan of bij je eigen woning. In die zelfstandige wooneenheid mogen maximaal twee personen wonen, van wie er minimaal één mantelzorg verleent of ontvangt. Dit is vaak een aanbouw of een apart deel van de eigen woning. En dat betekent dus dat het mantelzorgdeel van de woning niet langer als eigen woning wordt gebruikt en dus over gaat naar box 3.

Onlangs heeft een Kennisgroep van de Belastingdienst zich gebogen over de gevolgen voor de inkomstenbelasting van een mantelzorgwoning voor de ouders in de tuin van één van hun kinderen. De ouders hadden daar, op eigen kosten, een vrijstaande mantelzorgwoning geplaatst, voorzien van een eigen ingang, woon- en slaapkamer, keuken, sanitaire voorzieningen en tuin. Deze woning kreeg een eigen huisnummer maar werd aangesloten op de nutsvoorzieningen van de woning van het kind. Voor de huur van de grond betaalden de ouders een zakelijke huurprijs.

Omdat de mantelzorgwoning op de grond van het kind is geplaatst, is het kind juridisch eigenaar geworden van de mantelzorgwoning. Dit betekent dat de waarde van het juridische eigendom van de mantelzorgwoning, inclusief de grond, een bezitting in box 3 is geworden ook al is de woning door de ouders betaald. De waarde van deze box 3 bezitting is opgebouwd uit de vrije waarde van de grond en de mantelzorgwoning, verminderd met de waarde van het genotsrecht van de ouders om die grond te mogen gebruiken.

Doordat de huurprijs van de grond zakelijk was heeft het genotsrecht geen waarde. Dit betekent dat de volledige waarde van de grond, die eerst onderdeel uitmaakte van de eigen woning van het kind, plus de waarde van de geplaatste mantelzorgwoning ‘opeens’ worden belast in box 3.

De kerst is weer voorbij. Overpeinzingen van vrede en welwillendheid zijn hopelijk weer naar boven gekomen. De intentie om het beste te doen voor andere mensen. En hoe waardevol die overpeinzingen ook zijn, neem ook de belastingtechnische overpeinzingen mee als het idee is opgekomen om ouders of schoonouders een eigen woonruimte te geven in of bij jouw eigen woning. Dat vergroot de kans op familievrede met kerst volgend jaar!

Renger Kok
Belastingadviseur bij Lansigt accountants en belastingadviseurs

We houden de wet- en regelgeving voor u in de gaten, zodat ons advies en begeleiding altijd gebaseerd zijn op de meest actuele informatie.