Niemand voorzag tot voor kort de huidige crisis. In zeer korte tijd zijn we geconfronteerd met een crisis op een, voor de meesten van ons, volstrekt onbekende schaal. We hebben veel vragen en uitdagingen, en weinig antwoorden over hoe het zal gaan. Toch hebben we wel degelijk antwoorden op de vraag hoe we zo goed mogelijk crisismanagement kunnen toepassen.
Hoe minder voorbereid, hoe groter de uitdaging
Grote en complexe ondernemingen kampen met ongekende uitdagingen, ondanks dat zij permanent aan riskmanagement en scenario-analyse doen. Zij hebben systemen opgetuigd voor het monitoren van de omgeving, de onderneming, werkmaatschappijen, kritische processen etc. Draaiboeken voor diverse scenario’s liggen al klaar en er is bij voorbaat al voorzien in de opzet van een crisisteam. Kleinere, middelgrote en minder complexe ondernemingen zijn meestal minder goed voorbereid. Dat betekent dat de uitdagingen vaak minstens zo groot zijn.
De crisis maakt de zwakte van businessmodellen pijnlijk duidelijk
De buffers zijn vaak ook beperkt. Veel middelgrote en kleine ondernemingen kunnen qua liquiditeit nog geen maand overbruggen als de bankontvangsten drastisch afnemen. Dit is uiteraard te wijten aan een onvoorzien incident als de huidige crisis. Maar vaak maakt een crisis ook duidelijk dat het businessmodel van de onderneming niet solide en toekomstbestendig was.
Praktische handvatten om te overleven en sterker uit de crisis te komen
Via de onderstaande button kunt u een tabel downloaden waarin we in een notendop samenvat welke stappen van cruciaal belang zijn voor effectief crisismanagement. Daarmee willen wij u als ondernemer, directie, commissaris of manager van een middelgrote of kleine onderneming praktische handvatten geven en een bijdrage leveren om uw onderneming door de crisis heen te loodsen. Grote kans zelfs dat uw onderneming sterker uit de crisis komt als u het goed aanpakt.
Een investering in focus, inzicht en optimalisatie
Succesvolle ondernemingen kenmerken zich door een duidelijke focus, door een goed inzicht in de onderneming en haar omgeving, en door het optimaliseren van de samenwerking tussen mensen, middelen en processen. Dat is nu precies wat u tijdens de crisis nodig heeft, en wat u ook veel voordelen biedt als het tij ten goede keert. Geen kosten dus, maar een investering die u mogelijk toch al moest doen.
Van paniek naar werken aan de basis
We hebben allemaal een steenkoude douche gehad. Dat leidt in het begin tot paniekvoetbal, ongecoördineerde acties en symptoombestrijding, zonder goede diagnose en strategie. Adviseurs ‘kopiëren-plakken’ de door de overheid gepubliceerde maatregelen en benaderen u om werktijdverkorting aan te vragen, belastingbetaling uit te stellen etc. Dat is prima, mits u niet vergeet om crisismanagement ook in de basis goed op te zetten. Nu de eerste hectiek voor een aantal ondernemingen iets is afgenomen ontstaat, soms tegen wil en dank, tijd om te werken aan de basis van uw onderneming. Dit is vaak pure noodzaak. Hoe dunner de marges, hoe groter de onzekerheid is om te focussen, de koers te bepalen en actief te sturen. En als de crisis aantoont dat het businessmodel ook voor de crisis al niet solide en toekomstbestendig was, dan is nu het moment om het roer om te gooien. Bij storm staat de kapitein op de brug, hopelijk met de goede instrumenten die hem ondersteunen bij zijn beslissingen.
Is uw onderneming relevant?
De meest cruciale vraag is hoe u als ondernemer relevant kunt zijn voor uw klanten. Altijd al, maar juist tijdens de crisis. Ga daarover met uw klanten in gesprek en speel in op hun behoeften. Soms leidt dit tot verrassende nieuwe kansen, en vaak tot een basis om te overleven.
Inhaaleffect na de crisis
In alle onzekerheid is er één zekerheid: de crisis, hoe lang of kort deze ook zal duren, heeft een einde. Voor een aantal sectoren zal na de crisis sprake zijn van een inhaaleffect. De vraaguitval vertaalt zich dan in een periode van (sterk) toenemende vraag, mogelijk zelfs veel hoger dan normaal.
Afschalen én samen overleven
Afschalen is op dit moment de samenvatting van de meest genomen en logische maatregel. Maar pas op dat u niet zodanig afschaalt dat u straks niet in staat bent om op te schalen en de kansen van de toenemende vraag te benutten. Wees u er goed van bewust welke business partners en welke medewerkers van doorslaggevende waarde zijn voor uw onderneming. Denk bij belangrijke business partners aan uw klanten, leveranciers, onderaannemers en financiers. Probeer samen deze crisis door te komen.
Zorg dat u straks weer kunt opschalen en biedt perspectief
Een voorbeeld. Een directeur van een binnenvaartonderneming vertelde me dat hij aan alle schippers, waar hij een langdurige samenwerking mee heeft, heeft beloofd dat hij ze allemaal zo lang mogelijk aan het werk zal houden. De vrachten worden eerlijk over alle partners verdeeld. En de eventuele druk op vrachttarieven wordt gezamenlijk gedragen. Een spel van geven, nemen en samen overleven dus. Dat spel spelen business partners alleen mee als u hen perspectief biedt. Het was te eenvoudig geweest om enkele schippers met hun schepen te laten vallen, wat onherroepelijk hun faillissement zou betekenen. Die capaciteit zou dan definitief verloren gaan, ook als de markt weer opveert. Solidariteit en gezamenlijk belang zijn sleutelwoorden in combinatie met langdurige samenwerking en partnerships.
Inzicht geeft rust en tijd
De directeur vertelde me ook hoe blij hij is met de business intelligence dashboards die we in januari hebben geïmplementeerd. Hij kan nu op ieder moment, real time, de vrachtplanning voor de komende vier weken zien. Dat geeft veel rust. En het bespaart veel tijd. Die tijd kan nu worden ingezet om te sturen en om te communiceren. Want communicatie en transparantie zijn essentieel om alle partners en medewerkers aan boord te houden.
Geen inzicht kost cash en is levensgevaarlijk
Het is begrijpelijk dat veel ondernemers de hand op de knip houden, kosten besparen en investeringen uitstellen. Immers: `Cash is King’, en kosten leiden in beginsel tot minder cash. Maar geen inzicht in de toekomstige cash, en de bepalende factoren, is levensgevaarlijk, altijd al, maar zeker nu. Zonder inzicht kunt u uw onderneming, processen, mensen en middelen niet optimaliseren. Dat gaat onherroepelijk ten koste van nog veel meer cash.
Zie de harde realiteit onder ogen en creëer urgentie, zonder optimisme te verliezen
Het zal geen uitzondering zijn dat moeilijke maatregelen moeten worden genomen. Dat kan heftig en pijnlijk zijn. Een goed uitgangspunt is om die maatregelen te baseren op het meest zwarte scenario. Om te overleven moet u de harde realiteit onder ogen zien, zonder optimisme te verliezen (in de managementliteratuur bekend als de `Stockdale paradox’). Die harde realiteit helpt u om urgentie te creëren in uw onderneming en bij business partners. En urgentiebesef helpt om noodzakelijke maatregelen te realiseren.
Draagvlak, leiderschap, succesvol verandermanagement
Voor het nemen van die maatregelen is draagvlak leiderschap nodig. Draagvlak is het resultaat van communicatie, overtuigingskracht en vertrouwen. Crisismanagement is niet anders dan wat in normale tijden wordt aangeduid als verandermanagement. De theorie van verandermanagement beschrijft hoe belangrijke veranderingen succesvol kunnen worden gerealiseerd. En wat de valkuilen zijn waardoor veel veranderingen gedoemd zijn te mislukken. Alle belangrijke elementen van verandermanagement passen naadloos op de stappen in het stappenplan dat u via de button hierboven kan downloaden.
Wees proactief en toon aan dat u in control bent
Laat aan uw belangrijke business partners zien dat u in control bent. Dat u uw huiswerk heeft gedaan. Dat u uw scenario’s gereed hebt. En ga proactief het gesprek aan.
Bel gerust
We hopen dat dit u vooruit helpt. Heeft u vragen of vindt u het lastig om deze stappen te realiseren: bel gerust. Wij hielpen al veel ondernemers en ondernemingen in goede en slechte tijden op het gebied van strategie, management en organisatie, financiën, stuurinformatie en business intelligence, en optimalisatie van rendement, ICT en processen. U kunt ons bereiken via 0172-750150 of via onderstaande button.
1 april 2020
Geplaatst in:
Nieuws