Was vroeger alles beter?

Weet u het nog? Tot en met 2000 werd in Nederland een vermogensbelasting geheven. Naast de belasting over de inkomsten moest een belasting worden betaald over het saldo van alle bezittingen en schulden. De gecombineerde druk van inkomsten- en vermogensbelasting kon hierdoor soms hoog worden en leidde tot een toenemende maatschappelijke weerstand. Bij sommigen liep die weerstand zelfs zo hoog op dat zij om die reden zijn gevlucht naar bijvoorbeeld België.

Maar toen werd het 2001 en toen werd alles anders. Want toen werd de nieuwe wet op de inkomstenbelasting ingevoerd, werd de vermogensbelasting afgeschaft en werd het belastingstelsel vereenvoudigd. Althans, dat was de bedoeling.

Oude tijden lijken te herleven. Tijdens de behandeling van het Belastingplan 2023 in de Tweede Kamer is een motie aangenomen waarin is bepaald dat het kabinet moet onderzoeken hoe een ‘miljonairsbelasting’ vormgegeven zou kunnen worden. De motie geeft als voorbeeld een belasting van 1% op box 3-vermogen boven de € 1 miljoen. Een soort vermogensbelasting dus.

De eerste knelpunten zijn al gesignaleerd. Want is het wel juridisch houdbaar om een koppeling te maken met box 3 als het huidige forfaitaire systeem binnenkort zou worden vervangen door een belastingheffing over het werkelijk behaalde rendement? Dan zou dus zowel het rendement als het bezit worden belast en past dat wel in het systeem van de wet?

Dan toch de oude vermogensbelasting maar weer opgraven? Maar wat behoort dan tot het vermogen en in hoeverre tellen schulden mee voor het bepalen van de heffingsgrondslag? Bovendien zorgt de combinatie van een vermogensbelasting en een inkomstenbelasting over de inkomsten uit dat zelfde vermogen in economische zin voor een dubbele heffing.

De roep om een vermogensbelasting, het onderzoek naar de wijze waarop in box 3 het werkelijke rendement kan worden belast in plaats van een forfaitair rendement én het grote verlangen een vereenvoudiging van ons belastingstelsel geven wel te denken. Tijdens dat denken gaan de gedachten vooral uit naar het einde van de vorige eeuw, toen met afschaffing van de vermogensbelasting en de invoering van een forfaitaire heffing in box 3 een vereenvoudiging van het belastingstelsel werd aangekondigd. Gaan oude tijden weer herleven? Was vroeger dan tóch alles beter? Of alleen de belastingheffing?

Renger Kok: Belastingadviseur bij Lansigt accountants en belastingadviseurs
We houden de wet- en regelgeving voor u in de gaten, zodat ons advies en begeleiding altijd gebaseerd zijn op de meest actuele informatie.