Wet Werken waar je wilt gaat niet door – wat nu?!

Op dinsdag 26 september 2023 stemde de Eerste Kamer over het wetsvoorstel “Werken waar je wilt”. Dit wetsvoorstel regelde kortgezegd dat wanneer een werknemer verzoekt om aanpassing van de arbeidsplaats, dus bijvoorbeeld om thuis te werken, de werkgever dit moet accepteren, tenzij sprake is van zwaarwegende bedrijfs- of dienstbelangen. In de stemming werd het wetsvoorstel door een kleine meerderheid verworpen (NOS).

Hoe is thuiswerken nu geregeld? 

Dat het wetsvoorstel is verworpen, betekent niet dat er niet thuis mag worden gewerkt. De bestaande wetgeving blijft geldig. De wet kent geen recht op thuiswerken. Wel kan een thuiswerkdag worden afgesproken in de arbeidsovereenkomst of in het personeelshandboek.  

Als in de arbeidsovereenkomst of in het personeelshandboek geen thuiswerkdag is opgenomen, kan een werknemer (als wordt voldaan aan de voorwaarden) verzoeken om één of meer thuiswerkdagen. Dit is een verzoek tot het wijzigen van de arbeidsplaats op grond van de wet flexibel werken. De werkgever moet dit verzoek overwegen en bespreken met de werknemer. De werkgever is vrij om het verzoek toe of af te wijzen. Een afwijzing moet wel schriftelijk worden gemotiveerd.  

Waarom thuiswerken?  

Thuiswerken kent voor- en nadelen, voor zowel werkgevers als werknemers. Minder files zijn goed voor het milieu en het humeur. Reistijd kan ingezet worden als werktijd of tijd voor kinderen of hobby’s. Werkgevers hebben minder kantoorruimte nodig (wat geld scheelt), zien gelukkigere werknemers en een hogere productiviteit. Wat extra aandacht voor de sociale binding kan bij regelmatig thuiswerken geen kwaad! 

Arboverplichtingen bij thuiswerken 

Ook voor thuiswerkende werknemers geldt de arbowetgeving. Er is wel sprake van een verlicht regime: sommige arboverplichtingen zijn niet van toepassing. Werkgevers zijn wel verplicht om te zorgen voor een ergonomisch ingerichte thuiswerkplek. Een medewerker mag niet structureel op de bank met de laptop op schoot werken. 

Bepaalde zaken, zoals een laptop, muis, toetsenbord, bureau of bureaustoel, kunt u verstrekken óf vergoeden. Onder voorwaarden zijn er gerichte vrijstellingen of kan ruimte in de WKR worden ingezet.  

Intrekken recht op thuiswerken 

Of en op welke manier een thuiswerkdag door de werkgever mag worden ingetrokken is afhankelijk van de vraag hoe het recht op de thuiswerkdag is ontstaan. Als de thuiswerkdag in de arbeidsovereenkomst is opgenomen, dan moet voor intrekking worden voldaan aan de voorwaarden voor een eenzijdige wijziging van de arbeidsovereenkomst. Als door de werknemer is verzocht om een thuiswerkdag op grond van de wet flexibel werken dan kan de thuiswerkdag worden ingetrokken als sprake is van een na de toekenning opgekomen zwaarwegend bedrijfs- of dienstbelang. 

Maak afspraken over thuiswerken! 

Als werkgever is het verstandig om met uw medewerkers afspraken te maken over thuiswerken. Dat schept duidelijkheid en voorkomt misverstanden. U kunt bijvoorbeeld afspraken maken over het maximaal (structureel) aantal dagen thuiswerken en wat wel óf niet kan op een thuiswerkdag. Boodschappen doen onder werktijd, waarbij eerder gestart of later geëindigd wordt, is niet voor alle werkgevers een optie. Kinderen opvangen onder werktijd zal afhankelijk van de werkzaamheden wel of niet mogelijk zijn. Door duidelijke kaders op te stellen helpt u uw werknemers verstandige keuzes te maken.  

Wanneer u uw werknemers in dit proces betrekt, kunt u de best passende kaders vaststellen. Het stelt u ook in de gelegenheid om uw omstandigheden aan te passen aan uw werknemers, zodat zij nog tevredener worden en langer bij u blijven werken. 

Heeft u vragen over dit blog of wilt u sparren over uw mogelijkheden? Neem dan contact op met Mathijs van Putten (HR-adviseur) of Eva van Sliedregt (Juridisch adviseur).